نشست رونمایی «سند ملی خواندن و ترویج مطالعه مفید» با حضور محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد، مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی، میثم نیلی رئیس مجمع ناشران انقلاب، کریمی رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، محمد فروغی رییس انجمن ناشران کودک و نوجوان و محمد هاشمی جانشین وزیر، حامد علامتی روز شنبه، ۲۳ تیر در محل ساختمان نهاد کتابخانه‌های عمومی برگزار شد.
میرعبداللهی معاون پژوهشی و برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی، در ابتدا درباره این سند توضیح داد.
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی در این مراسم با بیان اینکه برای تدوین و نگارش این سند تلاش شده از فضای مرسوم سندنویسی فاصله گرفته شود، گفت: در این سند تلاش شده، هرچه قابل تحقق است دیده شود و عناصر اجرایی که در سند آمده است، نقش مؤثری داشته باشند. در کمتر سندی راه و روش فعالیت سازمانی، نقش کلیدی و اساسی که می‌توانند داشته باشد، پرداخته شده است.
او ادامه داد: ما تلاش کرده‌ایم از عناصر و ظرفیت مردمی و مروجین در اجرای سند استفاده کنیم تا آن‌ها در این فرایند ایفای نقش کنند و در ادامه نقش پررنگی باشند. البته چاره‌ای جز این نداریم.
رمضانی با تأکید بر اینکه سعی شده در ترویج کتابخوانی راه‌حل عملی دیده شود، اظهار کرد: باید اتصال مدارس با کتابخانه‌های عمومی داشته باشیم و این اتصال باید منطقی و دو سویه و پایدار باشد؛ در سند ملی «خواندن و ترویج مطالعه مفید» به‌دقت به آن پرداخته شده و در این دولت و به تفاهم‌نامه با آموزش و پرورش رسیده‌ایم.
به گفته رمضانی در سند «چشم ملی خواندن و ترویج مطالعه مفید» در تعاریف با توجه به تغییراتی که در جهان رخ داده بازنگری صورت گرفته شده است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور خاطرنشان کرد: این سند عاری از اشکال و ایراد نیست اما سعی شده در تدوین سند از ظرفیت مشورتی بهره ببریم که در پاره‌ای از موارد محدودیت‌هایی حاصل شد. اشکالات قابل بازنگری است و این موضوع در سند دیده شده است.
او در ادامه بیان کرد: کمتر اتفاق افتاده که سندی عملیاتی شود. امیدواریم اتفاق خوبی در حوزه ترویج افتاده و موضوع دقیق پیش برود. این سند قابل تحقق و دست‌یابی است و از اسناد دور از دسترس نیست. در دولت سیزدهم تلاش کردیم به نرم‌افزار منابع مطالعاتی نیز توجه شود و این موضوع در سند قرائن این موضوع است.
اسماعیلی: بودجه ارشاد به ۲۰ میلیارد رسیده / منظور از دولت فرهنگی، حذف نظارت و حمایت نباشد
در ادامه مراسم حامد علامتی، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اظهار کرد: ما در تدوین سند همکاری کردیم و خود را ملزم به عملیاتی کردن مفادی که در حوزه کودک و نوجوان آمده است، می‌دانیم؛ بنابراین برنامه‌های مختلفی برایش در نظر گرفته و در قالب فعالیت‌های تابستانه وارد عرصه شدیم. رجوع به ادبیات کهن و خوانش آن‌هایکی از برنامه‌هاست.
او در ادامه با اشاره به دیداری که با رئیس جمهور شهید داشت، گفت: ایشان به ما توصیه کرده بود، کانون جزو حاکمیت و دولت است و نباید با ناشران رقابت کند بلکه بیشتر حالت تولی‌گری داشته و از ناشران حمایت کند که این اقدام هم صورت گرفت.
در ادامه نشست استاد دانشگاه چمران با اشاره به ضعف‌های سندهای قبلی گفت: ما پیش‌تر پیوست اجرایی دقیقی نداشتیم که این موضوع در این سند دیده شده است.
او با اشاره به تعریف مفاهیم که در سند دیده شده است، اظهار کرد: پیش‌تر به تعریف مشخصی نرسیده بودیم و اعداد عجیب و غریب درباره سرانه مطالعه داشتیم امیدوارم این تعاریف مبنای باشد تا به یک عدد واحد در سرانه مطالعه برسیم. اگر جامعه درگیر کتابخوانی شود، می‌توانیم جامعه پویایی داشته باشیم.
فراهانی، عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز با بیان اینکه در مراحل تنظیم و تدوین سند، ظرفیت قابل اتکایی درباره اجرایی شدن سند وجود دارد، اظهار کرد: معمولا نگرانی‌ای که برای اسناد وجود دارد، الزام‌آوری اجرا شدن آن است. معمولا اجرای، در متن سند نیست. الزام‌آوری موضوع حیاتی است، ما سند قابل اتکایی داشتیم که حکم سند بالادستی دارند اما تضمین محکم و پشتوانه‌ای برای آن‌ها وجود ندارد تا قابلیت اجرایی پیدا کنند.
میثم نیلی، مجمع ناشران انقلاب اسلامی بابیان اینکه این سند از آخرین سندهایی قبل از شهادت رئیس جمهور به امضا رسیده است، گفت: این سند از نطر اجرا مهم استو امیدوارم در دولت آتی اراده‌ای برای انجام کار باشد و سند عملیاتی تلقی شود و موجب رشد و شکوفایی فرهنگ و آگاهی در کشورمان شود.
کریمی، رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز اظهار کرد: تذکر و خواهش دارم در انتخاب کتاب‌های برای کتابخانه، به ناشر و نام نویسنده توجه نکنیم بلکه به محتوای کتاب توجه کنیم. سند کامل است. صنف ناشران و کتابفروشان نیز هر آنچه در توان دارد، در خدمت این کار مهم و ارزشمند هستم و تا می‌توانیم بیشتر عملیاتی کنیم.
محمد فروغی، نیز در سخنانی گفت: سند از کامل‌ترین سندها است و نهادهای مرتبط با موضوع را دیده و درگیر کرده است. نقصی که در سندهای قبلی داشتیم این بود که نهادها را درگیر نکرده بود و سند معلق مانده بود. سند فعلی ویژگی، «درگیر کردن» را دارد. جنبه عملیاتی سند را پیش ببرند. در سند تضمین وجود دارد و خواسته‌های ما تضمین کننده سند باشد و بخواهیم اجرایی می‌شود و نخواهیم به اهداف نمی‌رسد.
اسماعیلی: بودجه ارشاد به ۲۰ میلیارد رسیده / منظور از دولت فرهنگی، حذف نظارت و حمایت نباشد
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد نیز در سخنانی گفت: اولین گام در اجرای این سند، نوع رونمایی و اشاعه آن است؛ سند ملی خواندن و ترویج مطالعه مفید به صورت مکتوب ابلاغ شده است و حالا باید مطالبات آن را بیان کنیم. دستگاه‌های مسئول در این حوزه باید تکالیف خود را در قبال آن انجام دهند، در همین راستا ۲۱ نهاد وظایفی را برعهده دارند که باید به آن جامه عمل بپوشانند.
اسماعیلی با بیان اینکه دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور باید گزارشی سالانه در مورد میزان اجرای این سند ارائه کند، تاکید کرد: در صورتی که به سندی آن طور که باید، توجه نشود به صورت شایسته‌ای اجرا نمی‌شود. انشاالله این کار را دوستان با همت بلندی که دارند انجام دهند و عزیزانی که در آینده مسئولیت را برعهده می گیرند با مطالبه اهالی رسانه و صنوف این مسیر را دنبال کنند.
اسماعیلی با تاکید بر اینکه موضوع مصرف فرهنگی به شدت مورد توجه است، گفت: کشمکشی بین فرزندان و والدین در مورد کتابخوانی و استفاده کمتر از فضای مجازی جریان دارد؛ موظف هستیم در دولت زمینه های تغییر ذائقه فرهنگی را متناسب با اولویت‌ها و نظام ارزشی و هنجاری فراهم کنیم.
او با اشاره به مباحثی که در روزهای اخیر مطرح شده است، افزود: برخی می‌گویند دولت فرهنگی می‌خواهیم و نه فرهنگ دولتی؛ نباید منظور از دولت فرهنگی، حذف نظام‌های نظارتی، پوششی و حمایتی در این زمینه باشد. در روزهای گذشته برخی از تشکل‌های هنری بیانیه‌ای صادر کردند مبنی بر اینکه در دوره جدید باید همه ممیزی‌ها برداشته شود و فلان مجموعه ارائه مجوز باید حذف شود.
وزیر ارشاد با تاکید بر اینکه اگر منظور از فرهنگ دولتی چنین رویکردی است، حتما تعبیر نادرستی به‌شمار می‌رود، تصریح کرد: خوب نیست که بر هنجارها، نظام ارزشی و قوانین بالادستی ایجاد شبهه کنیم. اساسا انقلاب اسلامی انقلاب فرهنگی است.
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: باید براساس این سابقه و روند صحبت کنیم البته اصلاح در ذات هر مجموعه پویایی قرار دارد، در این سه سال نزدیک به ۷۹ بخشنامه را اصلاح و تکمیل کردیم و اساسا مقررات جدیدی را به تصویب نهادهای بالا دستی رساندیم؛ طبیعی است که نظام زنده و با نشاط با این میزان از تغییراتی که وجود دارد باید پویا باشد. اساسنامه وزارت فرهنگ مصوب دهه ۶۰ است در حالی که در شرایط فعلی با مسایل جدیدی روبه‌رو هستیم و متناسب این مسایل جدید باید نظام مدیریتی را ارتقا دهیم اما این به معنای حذف اصول حاکم نیست؛ در دولت مردمی معتقد بودیم همه کارها باید در اختیار مردم قرار گیرد به همین دلیل گفتیم کارها در اختیار تشکل‌ها و صنوف باشد بر همین اساس زیرساخت‌ها را به گونه‌ای تنظیم کردیم تا بخش مردمی تقویت شود.
اسماعیلی همچنین اظهار کرد: زمان آغاز به کار در وزارت فرهنگ بودجه این وزارتخانه ۱۲۰۰ میلیارد تومان بود اما امروز این عدد به ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ دولت فرهنگی یعنی دولتی که اولویتش فرهنگ و تقویت زیرساخت باشد نه دولت فرهنگی با خوانش استعماری به معنای رهاسازی مطلق که مغایر با نظریه دولت دینی است و حتما در خارج از کسوت وزارت نیز باید از این مسیر دفاع و نظریه آن را تقویت کنیم.
او افزود: باید با تجربیاتی که دوستان متخصص و متعهد ما به دست آوردند نظریه دولت دینی در حوزه حکمرانی فرهنگی را ارتقا بخشیم و ادبیات آن را تقویت کنیم. دولت فرهنگی یعنی مسئول دولت شخصیت معتبر فرهنگی قرار دارد و معتقد است با اصلاح فرهنگ سایر مشکلات حل می شود.
اسماعیلی در ادامه به اقداماتی که در حوزه حمایتی انجام شده، اشاره کرد.
وزیر ارشاد ادامه داد: در حوزه کتاب تحولاتی شکل گرفته که قابل توجه است. زمان تحویل دولت میزان تولید کاغذ ۴ هزار تن بود که امسال با افتتاح کارخانه زاگرس به ۱۳۰ هزار تن خواهد رسید.
او با بیان اینکه امسال سال افتتاح‌های بزرگ در حوزه کتابخانه‌های عمومی است، افزود: حوزه کودک و نوجوان مسأله مهم ما بوده است. جشنواره ویژه کتاب کودک و نوجوان را برگزار خواهیم کرد در همین راستا بنیاد پویانمایی را برای تولیدات حوزه کودک افتتاح کردیم.
اسماعیلی با بیان اینکه ۳ میلیون جلد کتاب کودک و نوجوان در مدارس توزیع شده است، تصریح کرد: در نمایشگاه کتاب سامانه‌ای را راه‌اندازی کردیم تا ساکنان دورترین نقاط کشور امکان خرید کتاب داشته باشد.امسال فروش نمایشگاه کتاب تهران به بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان رسید.
او با بیان اینکه تلاشمان این موانع را در بخش کتاب برطرف کنیم، گفت: در این مدت با انبوهی از مسایل مواجه بودیم، سال ۱۳۸۴ اقتصاد حوزه کتاب ۲۵۰ میلیارد تومان بود و وزارت فرهنگ ۸۰ میلیارد تومان برای مدیریت کتاب در اختیار داشت اما زمانی که مسئولیت را قبول کردیم اقتصاد کتاب حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بود درحالی که بودجه وزارت فرهنگ برای مدیریت آن به ۳۰ میلیارد تومان رسیده بود.
وزیر فرهنگ تاکید کرد: مجموعه ای از آرزوهای برآورده نشده در حوزه فرهنگ و هنر در قالب ده‌ها حکم در برنامه هفتم است که ابلاغ شده است و ان‌شاءالله همت مسئولان و پیگیری اصحاب رسانه تحولات بزرگی را در شأن حوزه فرهنگ و هنر رقم خواهد زد./ ایسنا