نوآوران آنلاین- طی سال های اخیر به دنبال گسترش شبکه های اجتماعی با انبوهی از اخبار جعلی مواجه شده ایم. به طوری که تشخیص خبر درست از جعلی کمی دشوار شده است.
امروزه همه امور افراد در جوامع در بستر “وب” صورت می گیرد و اینترنت نقش بسیار مهمی در زندگی روزمره شهروندان ایفا می کند.
البته اینترنت همان قدر که به رشد و توسعه کمک می کند، موجب بروز برخی مشکلات نیز می گردد.
برای نمونه می توان به بروز پدیده “فیک نیوز” یا همان اخبار جعی اشاره کرد که این روزها گریبان گیر اقشار مختلف هر جامعه انسانی شده است.
بسیاری از مردم در سراسر دنیا بخش قابل توجهی از زمان روزانه شان را صرف حضور در شبکه های اجتماعی و دنیای اینترنت می کنند و در کوتاه ترین زمان ممکن می توان یک خبر یا موضوع را به سراسر دنیا و حتی دور دست ها مخابره کرد.
افراد زیادی در سراسر دنیا به اینترنت دسترسی دارند و مهم ترین موضوعات و اخبار را از شبکه های اجتماعی دریافت می کنند. در کنار مزایا و آگاهی هایی که این فضا دارد، اما در معرض اطلاعات نا دقیقی نیز قرار خواهند گرفت که گاهاً تعمداً جعلی هستند و با هدف خاصی این مجعولات صورت گرفته است.
گاهی اوقات برخی اخبار به دلیل این که با سرعت بالایی منتشر می شوند، نادقیق هستند؛ اما گاهی اوقات افراد با هدف خاصی هم چون تخریب، تحریف افکار عمومی، سیاه نمایی درخصوص یک موضوع یا شخص خاص اقدام به جعل اخبار می کنند و این اخبار جعلی را فیک نیوزها در شبکه های اجتماعی که غالباً اکثر مردم دنیا به آن دسترسی دارند، منتشر می کنند.
حتی گاهی اوقات در فضای مجازی افراد از روی ناآگاهی اقدام به باز نشر اخباری می کنند که صحت آن ها مشخص نشده است و تحت عنوان شایعه از آن ها یاد می شود.
در هر صورت ارائه اطلاعات نا صحیح به شهروندان کشورها این روزها در حال گسترش است و بعضاً افراد بدون کسب اطلاع از صحت این اخبار و اطلاعات اقدام به باز نشر آن ها می کنند و به این ترتیب دست به دست شدن یک موضوع اشتباه در شبکه های اجتماعی گسترش می یابد؛ اما برخی افراد نیز نسبت به هر آن چه با آن مواجه می شوند، کسب اطلاع می کنند و پس از حصول اطمینان از این که آن اخبار صحیح هستند، اقدام به بازنشر می کنند.
در فضای اینترنت سایت های خبری جعلی بسیاری فعالیت می کنند که مخاطبان قابل توجهی نیز دارند.
یکی از این سایت‌ها “نشنال ریپورت” است. سایتی که مدعی است منبع خبری مستقل شماره یک آمریکاست. صاحب و بنیان‌گذار نشنال ریپورت شخصی است که خودش را "الن مونت‌گومری" معرفی می‌کند؛ اما اسم واقعی‌اش این نیست.
وب سایت‌هایی مثل نشنال ریپورت که تبلیغات گسترده ای دارند و به این واسطه مخاطبان بسیاری نیز دنبال کننده موضوعات انتشار یافته توسط آن ها هستند.
چنین سایتی که هدفش کسب سود و منفعت مادی است، از انتشار هیچ خبر جعلی هراسی ندارد و حتی اقدام به این کار نیز می کند تا منافعی از این طریق کسب کند؛ اما مخاطبان این سایت باید آگاه باشند و فریب اخبار جعلی انتشار یافته در این سایت را نخورند.
"بروک بینکوسکی" که مدیریت سایت "اسنوپس" یکی از بزرگ ترین سایت های راستی آزمایی که با اطلاعات غلط مبارزه می کند را دارد، بر این باور است که یک خبر جعلی در ابتدا که منتشر می شود خطرناک نیست؛ اما گسترش آن در سطح دنیا به واسطه شبکه های اجتماعی می تواند مشکلاتی ایجاد کند.
"کرگ سیلورمن" که مدیریت سایت "بازفید" را بر عهده دارد، در خصوص تأثیرات خبرهای جعلی تحقیقاتی داشته و معتقد است خبرهای جعلی و فیک با سرعت بالایی در دنیا منتشر می شوند و حتی ممکن است رسانه های بزرگ نیز گرفتار آن شوند.
به این ترتیب که یک سایت، اخبار جعلی را تولید و منتشر می کند و دیگر سایت ها نیز از روی آن این خبر را باز نشر می کنند و در سریع ترین زمان ممکن در سطح دنیا این خبر دست به دست می شود و این تصور ایجاد می شود که چنین خبری صحت دارد و زنجیر وار این روند در رسانه های مختلف پیش می رود تا این که یک خبرنگار در یک رسانه معتبر متوجه چنین خبری می شود و بدون کسب اطلاع از صحت آن اقدام به بازنشر گزارشی در این خصوص می کند و در نهایت رسانه های معتبر نیز گرفتار اخبار جعلی می شوند.
"آنتونی آدورناتو" که استاد روزنامه نگاری در کالج "ایتاکا" در نیویورک است، بر این باور است که دستورالعمل روشنی برای راستی آزمایی اخبار وجود ندارد و در بسیاری از مواقع، روزنامه نگاران نیز از محتواهای تولید شده در شبکه های اجتماعی توسط عموم مردم استفاده می کنند و به عنوان سوژه گزارش شان بر می گزینند.