تصمیم دیوان اداری فدرال آلمان در روز سه شنبه ۸ اسفند در شهر لایپزیگ به طور مشخص در مورد اشتوتگارت و دوسلدورف گرفته شده زیرا مقام‌های این دو شهر از هم‌اکنون تدابیر لازم برای اجرای این ممنوعیت را پیش‌بینی و خود را برای وداع با خودروهای گازوئیلی آماده کرده اند.
موضوع ممنوعیت خودروهای آلاینده گازوئیلی مدت‌ها بود که به عنوان یکی از محورهای اصلی در بحث‌های زیست محیطی و سیاسی آلمان راه یافته بود. اکنون با صدور مجوز قضایی برای اشتوتگارت و دوسلدورف، راه برای ممنوعیت کامل گذر خودروهای گازوئیلی در سرتاسر آلمان باز شده است. ده‌ها شهر دیگر آلمان نیز با مشکل آلودگی هوا روبرو هستند و تصمیم تازه به عنوان هشداری به این شهرها نیز تلقی می‌شود.
مشکل چیست؟
میانگین آلودگی در بسیاری از شهرهای بزرگ آلمان از حد مجاز فراتر است . این موضوع برای بسیاری از شهروندان مشکلات تنفسی ایجاد کرده و همه ساله به مرگ برخی از آنان می‌انجامد. بنا به گزارش دولت آلمان به طور میانگین هر سال ۶ هزار نفر در این کشور بر اثر استشمام بیش از حد اکسید نیتروژن جان خود را از دست می‌دهند. در این کشور بیش از ۶۰ درصد اکسید نیتروژن موجود در هوا را وسایل حمل و نقل و به ویژه خودروهای گازوئیلی تولید می‌کنند، گر چه شمار خودروهای بنزینی کلاسیک در اروپا بسیار بیشتر است.
حد مجاز اکسید نیتروژن در هوا به طور معمول تنها ۴۰ میکروگرم در متر مکعب است، اما این میزان مرتبا در کلن، مونیخ و اشتوتگارت از حد مجار بالاتر می‌رود.
آیا تصمیم دادگاه آلمان ربطی به رسوایی فولکس واگن دارد؟
نه مستقیما. سال هاست که کنش گران محیط زیست در مورد آلوده کنندگی خودروها در آلمان تذکر می‌دهند. اما موضوع تقلب شرکت فولکس واگن در تست آلاینده خودروهای دیزل بحثی بود که بیشتر رسانه‌ای و سیاسی شد.
زمانی خودروهای با موتور دیزل، «پاکتر» محسوب می‌شدند زیرا گازهای گلخانه‌ای کمتری مصرف می‌کنند، اما اکنون از سوی کنشگران و مسئولان سیاسی به عنوان آلایندگان اصلی معرفی می‌شوند.
با این همه بعد از اعلام تصمیم دادگاه آۀمان، شاخص فولکس واگن، بزرگترین خودروساز اروپایی به میزان ۱،۸ افت کرد.
چه کسی موضوع ممنوعیت را مطرح کرد؟
گروه دوهیا «اقدام زیست محیطی آلمان» از سال‌ها پیش به دلیل آلودگی هوا از چندین شهرداری شکایت کرده و هدف خود از این شکایت‌ها را اتخاذ تدابیری برای کاهش آلودگی هوا اعلام کرده بود.
پیش از این دادگاهی پایین‌تر از دیوان اداری آلمان شهرداران اشتوتگارت و دوسلدورف را به این نتیجه رسیده بود که ممنوعیت تردد خودروهای گازوئیلی مهم‌ترین شیوه برای کاهش آلودگی هوا خواهد بود. اما شهرداران این دو شهر خواستار تجدید نظر درباره این تصمیم در یک دادگاه ملی شده بودند.
بعد از این چه خواهد شد؟
دادگاه لایپزیگ به شهرداری‌ها به حد کافی اختیار ممنوعیت خودروهای دیزل را داده است. اکنون مقام‌های اجرایی تنها چند ماه وقت دارند تا طرح خود برای کاهش آلودگی را ارائه کنند و برخی از آنان ممکن است حرکت خودروهای دیزل را در برخی مناطق آلوده ممنوع کنند.
قضات می‌گویند خودروهای باربری و تجاری می‌توانند از این قانون مستثنا شوند. در عین حال دارندگان جنین خودروهایی به دلیل کاهش قیمت خودرو، از دولت غرامت دریافت می‌کنند. در حال حاضر قیمت خودروهای دیزلی به ویژه به دلیل رسوایی فولکس واگن پایین آمده است.
پیش از این دولت آلمان برای کاهش آلودگی دو طرح خودروهای همگانی رایگان و تعمیر خودروهای فرسوده را اجرا کرده که هر دو میلیاردها یورو برایش هزینه داشته است.
چه تعداد خودرو شامل این ممنوعیت می‌شوند؟
بنا به آمار رسمی حدود ۱۵ میلیون خودرو گازوئیلی در آلمان وجود دارد. شمار خودروهایی که دارای استاندارد آلایندگی موسوم به «یورو ۶» را دارند و از قانون ممنوعیت تردد مستثنا هستند به ۶ میلیون می‌رسد. بنابراین ممکن است این ممنوعیت در آلمان شامل ۹ میلیون دستگاه خودرو دیزلی بشود.
علاوه بر این استثناها، کامیون ها، اتوبوس‌ها و خودروهای کاربردی دیگری هم هستند که ممکن است به دلیل فرسودگی شامل قانون ممنوعیت بشوند. مسئولان شهری در آلمان در این زمینه به ویژه نگران خودروهای حمل و نقل همگانی هستند.
اخیرا افزایش آلودگی هوا در کشورهای بزرگ اتحادیه اروپا، مسئولان این کشورها را به فکر اعمال محدودیت برای تولید و خرید و فروش خودرو انداخته است. پیش از این نیز فرانسه و بریتانیا تصمیم گرفته بودند از سال ۲۰۴۰ میلادی به بعد فروش خودروهای گازوئیلی و بنزینی را ممنوع کنند.
از سوی دیگر کمیسیون اتحادیه اروپا روز دوشنبه تصمیم گرفت مبلغ ۷۰ میلیون یورو به یک پروژه حمل و نقل همگانی در آلمان کمک کند. این پروژه عبارت از توسعه ناوگان اتوبوس‌های برقی و بهبود زیرساخت‌های آن در آلمان است.
بنا به اعلام کمیسیون اروپا، کمک مذکور با هدف کاهش میزان آلاینده‌ها و به ویژه دی اکسید کربن به این طرح تخصیص خواهد یافت. مارگرت وستاگر، کمیسر ترابری اتحادیه اروپا در مورد کمک اتحادیه به اروپا گفت: «این کمک نمونه‌ای از تلاش اروپا برای مبارزه با گرمایش زمین است.»
آلمان باید با دریافت این کمک، ناوگان اتوبوس برقی خود و زیرساخت‌های آن را تا سال ۲۰۲۱ تکمیل کند.