نوآوران آنلاین-
آیین نامه تعیین مصادیق احراز شهید و ایثارگر در ۲۷ اردیبهشت ماه سال ۹۳ به پیشنهاد بنیاد شهید، وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح در دولت تصویب شد. در آیین‌نامه تعیین و احراز مصادیق شهید و ایثارگر، عناوین و مصادیق مختلفی برای احراز شهادت در شرایط مختلف افراد مطرح شده، اما هیچ جایگاهی برای احراز شهادت آتش نشانان در نظر گرفته نشده است و جای خالی عنوان شهید برای آتش نشانان نیز یا دیگر مشاغل پر خطر دولت و دستگاههای دیگر وجود دارد.
احراز شهادت براساس آیین و مقررات نیروهای مسلح
عندلیبی -معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران-در پاسخ به این سوال که چرا پس از گذشت یکسال از حادثه پلاسکو، شهدای آتش‌نشان هنوز شهید ایثارگر محسوب نشده‌اند، گفت: «براساس قانون بالادستی برای احراز شهید، قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، آخرین قانونی است که تصویب شده و قانون‌گذار تعریف شهید را احصا کرده است. بنابر این قانون، شهید کسی است که جان خود را در راه شکوفایی و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی استقلال و تمامیت ارضی کشور از دست داده است.»
او با اشاره به قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران ادامه داد: «بر طبق این قانون، سایر شهدای دیگر مشاغل پرخطر دولت و دستگاههای دیگر مانند شهدای آتش‌نشان شهید ایثارگر محسوب نمی‌شوند و اگر قرار باشد، اقدامی برای سایر شهدای خدمت از جمله شهدای آتش‌نشان یا کارکنان وزارت نیرو که در دکل‌های فشار قوی کشته می‌شوند، در نظر گرفته شود، از آنجا که قانون گفته وزارت دفاع و پشتیبانی متولی تنظیم آیین‌نامه است، بنابراین فقط این وزارتخانه می‌تواند، در این باره نظر بدهد.»
معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران با بیان اینکه بنیاد شهید فقط مجری و ارائه‌دهنده خدمات است، گفت: «از نظر بنیاد شهید، شهید؛ شهید است و شهید حرم با شهید منا، شهید حوادث تروریستی کربلا و شهید نیروی انتظامی از نظر ما تفاوتی ندارد، مهم این است که کمیسیون‌ها و مراجعی که مسئولیت احراز شهادت افراد را برعهده دارند، براساس قوانین و مقررات، این افراد را به عنوان شهید احراز کنند. پس از آن پرونده این افراد در اختیار بنیاد گذاشته می‌شود و از همان زمان تسهیلات از سوی بنیاد به آن‌ها پرداخت می‌شود.»
اتش سوزی در ساختمان پلاسکو
خلاء قانونی برای شهید ایثار تلقی کردن شهدای آتش‌نشان
او با اشاره به شهدای حادثه تروریستی مجلس یادآور شد: از بین ۱۷ شهیدی که در حمله تروریستی در مجلس به شهادت رسیدند، تنها یک نفر نیروی رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و ۱۶ نفر دیگر مردم عادی و کارمند مجلس بودند، اما براساس نظر شورای تامین استان، وزارت اطلاعات و سایر مراجع ذیصلاح این افراد را شهید تشخیص دادند، بنیاد نیز برای این افراد کد ایثارگری در نظر گرفت و تسهیلات برای خانواده‌های آن‌ها مقرر شد.
معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران تاکید کرد: در آیین‌نامه احراز تعیین شهید هیچ تصریحی به سایر شهدایی که در حین انجام ماموریت خدمت‌شان کشته می‌شوند، نشده است. محیط‌بانان هم اگر مورد هجوم دشمن و گروه‌های معارض واقع شوند، در حکم شهید هستند و از نظر بنیاد وقتی کسی شهید تلقی می‌شود، مانند دیگر شهدا به خانواده‌هایشان تسهیلات پرداخت می‌شود، اما آتش‌نشانان از آنجایی که نه با دشمن سر و کار دارند و نه در مواجه با افراد معارض کشته شده‌اند، در حکم شهید نیستند و برای شهید تلقی کردن آتش‌نشانان باید در قانون به آن اشاره شود.
عندلیبی با بیان اینکه در این باره با خلاء قانونی مواجه هستیم، گفت: «در حقیقت قانون‌گذار باید در تعریف شهید تبصره‌ای قرار دهد و توضیحاتی آورده شود به طور مثال بیان شود که کارکنان دولت از جمله آتش‌نشانان که برای حفظ، نگهداری و پاسداشت اموال مردم خود را به آتش می‌زنند و جان خود را به خطر می‌اندازند، شهید محسوب می‌شوند. اگر این تصریح قانونی ایجاد شود ما نیز در بنیاد شهید برای آتش‌نشانان نیز یک محمل قانونی ایجاد خواهیم کرد.»
قانون را اصلاح کنند، خدمات به خانواده های شهدای آتش نشان ارائه می‌شود
او تصریح کرد: «کسانی که مقام معظم رهبری شهید قلمداد کنند، شهید محسوب می‌شوند، مانند شهدای منا. بنیاد شهید برای شهدای منا هیچ حکمی نداشت، اما گزارشی در این باره تهیه و به مقام معظم رهبری ارائه شد و رهبر نیز دستور دادند؛ شهدای منا، شهید محسوب شوند، اما در خصوص شهدای آتش‌نشانان، مقام معظم رهبری فرمودند؛ آتش‌نشانان شهید خدمت هستند و امکانات و تسهیلات را از دستگاه محل خدمت دریافت می‌کنند.»
عندلیبی ادامه داد: «در حالی که درباره شهدای منا مقام معظم رهبری دستور فرمودند، این افراد شهید محسوب شده و تحت پوشش بنیاد قرار بگیرند، البته در مقطع اول ایشان صرفا دستور دادند، امکانات فرهنگی مانند آموزش و ... به خانواده شهدای منا ارائه شود، اما در مقطع دوم با توجه به اجازه مقام معظم رهبری، مجلس در قانون بودجه نیز مبلغ ۴۰ میلیارد تومان به بنیاد اختصاص داد تا به شهدای منا تسهیلات را بپردازد.»
به گفته معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران بنابر تدبیر مقام معظم رهبری شهدای آتش‌نشان در قطعه شهدا دفن شدند، اما ارائه تسهیلات به خانواده‌های آنان مانند شهدای دفاع مقدس و سایر شهدایی که در مواجه با دشمن به شهادت می‌رسند، توسط بنیاد پرداخت نمی‌شود.
مجلس و دولت توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند
او با بیان اینکه وزارت دفاع و نیروهای مسلح متولی قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران است، گفت: «نیروهای مسلح باید با اجازه از مقام معظم رهبری تدابیری اندیشیده و ضوابطی را تعیین کنند تا شهدای آتش‌نشان نیز به عنوان شهدای ایثارگر شناخته شوند. اگر قانون اصلاح شود، این حکم قطعی است و ما موظف به اجرای آن هستیم. در صورتی که شهرداری، شورای شهر یا وزارت دفاع گزارشی در این خصوص به محضر مقام معظم رهبری برده و تدبیر حضرت آقا اعلام شود، همچون قانون بوده و ما موظف به اجرای آن هستیم.»
متاسفانه در یک سال گذشته هیچ یک از دستگاههای متولی از مجلس شورای اسلامی گرفته تا دولت و شهرداری اقدام جدی در خصوص رفع این مشکل انجام نداده و هر یک توپ را در زمین دیگری می‌اندازند.
دولت لایحه بدهد، قانون را اصلاح می‌کنیم
حسن نوروزی درباره اقدام مجلس برای رفع این خلاءقانونی گفت: «برابر ماده یک قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، نحوه احراز ایثارگر، رزمنده، جانباز و آزاده محسوب شده است، لذا کسانی که در حین خدمت به افتخار شهادت نائل می‌شوند، شامل قانون جامع محسوب نمی‌شوند.»
او در پاسخ به این سوال که برای رفع این خلاء قانونی تاکنون چه اقداماتی صورت گرفته است، گفت: «نمی‌توان همه را جزو شهدای ایثارگر محسوب کرد، اگر این طور باشد؛ باید کسانی که در کشتی سانچی هم کشته شدند، شهید به حساب آوریم، گرچه قانون مشخصی برای این افراد وجود ندارد، اما این افراد از نظر اداره و سازمان خود ایثارگر محسوب می‌شوند.»
رییس فراکسیون ایثارگران مجلس خاطرنشان کرد: «اگر دولت با توجه به بودجه لایحه‌ای بدهد و بتوانیم تبصره‌ای ارائه کنیم، شهرداری تهران از طریق دولت یا بنیاد شهید می‌تواند، در این زمینه اقدام کند و در حال حاضر همانطور که اشاره کردم، این قانون شامل حال این افراد نمی‌شود.»
این نماینده مجلس تاکید کرد: «ما نمی‌توانیم در قالب طرح، اصلاحیه‌ای بدهیم، چرا که بلافاصله به دلیل عدم بودجه رد می‌شود، اما اگر دولت در این زمینه لایحه‌ای به مجلس بیاورد ما نیز آمادگی داریم تا به آن رسیدگی کنیم.»
مجلس اصلاح قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران را منوط به ارائه لایحه‌ای از سوی دولت و تعیین بودجه لازم می‌داند، در حالی که دولت بنیاد شهید را متولی احراز شهادت افرادی می‌داند که در حین خدمت به شهادت می‌رسند و معتقد است این قانون نیاز به اصلاح ندارد.
تعیین نوع شهادت در حین خدمت برعهده بنیاد شهید است
حسینعلی امیری -معاون پارلمانی رییس‌جمهور- در پاسخ به این سوال که شهدای پلاسکو هنوز شهید ایثارگر محسوب نشده اند، با توجه به اینکه خلاء قانونی در این باره وجود دارد آیا دولت قصد دارد،برای این منظور لایحه‌ای به مجلس برده تا این خلاءقانونی رفع شود؟ گفت: «تعیین اینکه فردی که در حین خدمت جان خود را از دست می‌دهد، شهید است یا خیر، برعهده بنیاد شهید است.این مساله نیز براساس ضوابطی صورت می‌گیرد و مشخص می‌شود»
معاون پارلمانی رییس‌جمهور افزود: «بحث‌های مربوط به اعتبارات این موضوع نیز برعهده سازمان برنامه و بودجه است و خوب است این سوال را از آقای نوبخت مطرح کنید.»
براساس بند ب ماده یک قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، شهید کسی است که جان خود را در راه تکوین، شکوفایی وحفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی، کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضدانقلاب و اشرار ایثار کرده و در این رابطه مفقودالاثر شوند، اما آتش‌نشان از آنجایی که با دشمن سر و کار نداشته و نه در مواجه با افراد معارض کشته شده‌اند، براساس این حکم شهید محسوب نمی‌شوند و آنطور که از شواهد و قرائن نیز مشخص است، دستگاههای متولی قصد انجام اقدام موثری در این زمینه را ندارند، در حالی که این مهم از مطالبات جدی خانواده شهدای آتش‌نشان محسوب می‌شود.