نوآوران آنلاین-معصومه اصغری نوشت: تصاویر غرقشدن TBM خط6 در آب چشمهعلی و کارگرانی در گلولای فرورفته و دستگاهی را که حالاحالاها باید متوقف بماند تا تعمیر شود، خبرنگار دید، اما امکان انتشار نبود؛ چون قرار بود مترو آب را برگرداند؛ گویی آب چشمهعلی گروی چیزی باشد تا اول پرداخت شود و بعد راه آب را باز بگذارند. دراینباره دو جمله باید بیاوریم؛ حسن خلیلآبادی، عضو اهل شهر ری شورای شهر تهران که قبلا نمیخواست درباره غرقشدن TBM علنی صحبت کند، بالاخره دیروز به سخن آمد؛ اما ماجرای غرقشدن TBM بر اثر تغییر مسیر آب چشمه و محاسبات اشتباه را اینگونه تعریف کرد و گفت: «چشمهعلی آنقدر آب داشت که حتی در ابتدا تصاویری منتشر شد که کارگران و دستگاههای مترو در حال غرقشدن بودند که مجبور شدند از موتورپمپ استفاده کنند». محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران که دورانی طولانی همهکاره مترو تهران بوده و حرفزدن جلوی او حکم «جلوی قاضی و معلقبازی» است، در جریان بازدید شهردار تهران از خط 6، خطونشانی جدی در مقابل پیمانکار کشید و در یک جمله گفت: «گروکشی نکنید». دلیل این جمله که رئیس شورای شهر تهران بهجای شهردار تهران خطاب به پیمانکار متأخر و طلبکار مترو مطرح میکند، میتواند موارد مختلفی باشد؛ اما حتما یکی از موارد تکمیل بخش فوقانی ایستگاه و ورودیهای مترو است تا پس از تکمیل، آب به مسیر قبلی خود برگردد.
چشمهعلی به پایان راهش رسیده و مرگش را تهرانیها دیدهاند؛ اما مسئولان مترو گردن نمینهند و مسئولان شهری هم بنایی برای احقاق حق چشمهعلی بیزبان و مردمی که مالک این جاذبه طبیعی – تاریخی هستند، ندارند یا میگویند و حرفشان برشی ندارد. ماههاست که جان چشمهعلی را که جان جنوبشهریها بود، گرفتهاند؛ چشمهای که آبتنی در آن حال و خاطره خیلیها را تازه میکرد و استخر بچههای آن محل بود. بااینحال مجموعه مترو قبول ندارد که پروژه آنها این بلا را بر سر چشمهعلی آورده و حالا خلیلآبادی با اشاره به جوابهای سربالای مدیرعامل مترو، از شهردار تهران خواسته مسئله چشمهعلی را حل کند. مترو تهران سابقه انکار در موارد دیگری مثل حادثه انفجار خط لوله گاز در شهران را هم دارد؛ انفجاری به آن عظمت که بخشهایی از تهران را ساعتها مختل کرد و مردم زیادی متضرر شدند، تنها به یک دلیل مشخص و گویا، یعنی برخورد ماشینآلات مترو با خط لوله گاز سراسری رخ داد؛ اما مترو تا زمان اعلام نهایی کمیته بررسی حادثه، قبول نمیکرد مقصر بوده است.
داستان آبهای زیرزمینی قناتها، مغارها و چاهها و... در تهران و نداشتن نقشههای مسیریابی آنها، بیپایان و حلنشده است که برای آن میتوان از سیل در مترو تهران تا خشکشدن قناتهای منطقه 12 و کاخ گلستان و اطرافش و بارانهای همیشگی در تونل توحید و... مثال آورد. تابهحال به تفاوت پلهبرقیهای ایستگاه مترو تجریش و عمق این ایستگاه دقت کردهاید؟ داستان این ایستگاه هم جالب است و به همین آبهای زیرزمینی و خاک سست برمیگردد؛ وقتی که محسن هاشمی بهعنوان مدیرعامل مترو بهجای تغییر برنامه و پرکردن ایستگاهی که به خاک سست برخورده بود، با توجه به مطالعات تصمیم میگیرد به اندازه یک ایستگاه بیشتر پایین بروند. درباره قناتهای سلطنتی و پرآب و حیاتی منطقه 12 که قلب تهران بود و قناتهای کاخ گلستان و اطرافش هم که با خشکی درختان کاخ گلستان خود را بیشتر نشان داد، بارها گفته شده است. قناتهایی که خط یک مترو تهران - در دوره محسن هاشمی و شهرداری محمدباقر قالیباف– آنها را از بین برد. تونل توحید که یکی از شاهکارهای دوران مدیریت شهری اصولگرایان در تهران است و تا زمان پایانیافتنش بسیاری از خیابانهای بالای سرش نشست داشتند و هنوز هم باران در آن میبارد، یکی دیگر از شاهدهای زنده برای اثبات مدیریتنداشتن آبهای زیرسطحی در تهران است و این مسئله دیگر اصولگرا و اصلاحطلب نمیشناسد. در زمان تکمیل و بهرهبرداری از تونل توحید، حمزه شکیب، رئیس کمیسیون عمران شورای دوم و سوم، بارها درباره قناتها و مغارهایی که در مسیر این تونل مسدود یا منحرف شدهاند و ممکن است هر لحظه خانهها و خیابانهای تهران را ببلعد، هشدار داد؛ هشداری که در ادامه به طرحی برای شناسایی قناتها، مغارها و چاههای مسیر پروژههای عمرانی ختم شد؛ اما روی کاغذ و در عمل این پیمانکاران هستند که کار خودشان را میکنند.
یکی از دلایلی که باعث شده هنوز معضل بیآبی چشمهعلی حل نشود، معطلماندن پروژه مترو به دلایل مالی است. بار اول در روزهای انتخابات سال 96 بود که اعلام شد کارگران خط 6 مترو ماههاست حقوق نگرفتهاند. بر اساس خبرها هنوز هم این کارگران پولشان را نگرفتهاند. چندی پیش مجید فراهانی درهمینبارهگفته بود: «بانک شهر ضمن قطعکردن حمایتهای مالی خود از پروژهها، مشکلاتی را هم برای پروژهها بهویژه خط 6 و 7 به وجود آورده است. این بانک با ضبط ضمانتنامههای پیمانکاران فعال در خط 6 و 7 و بستن حسابها، عملا باعث تعطیلی پیشرفت کار شده و امروز پیمانکاران خط 6 و 7 به این دلیل امکان فعالیت ندارند».
به عبارتی، بر اساس شنیدهها قرار بوده پیمانکار هرچه زودتر بخش فوقانی ایستگاه جنبی خط 6 با چشمهعلی را تکمیل کند؛ اما به دلیل مسائل مالی و البته محاسباتی و اشتباه درباره مسیر آب چشمهعلی، تاکنون نتوانسته این بخش را تکمیل کند و خسارتی که به TBM بر اثر غرقشدگی وارد شده است، به حدی بوده که خارجکردن این غول از آن حجم گل و خاک به این سادگی امکانپذیر نیست. به زبانی سادهتر، خط 6 که سال گذشته محمدباقر قالیباف و اصولگرایان مدافعش در شورای شهر ادعای تکمیل و در آستانه بهرهبرداریبودنش را داشتند، اینگونه گرفتار شده و در گل مانده است.
تهرانیها که این روزها مشکلات ترافیکی و حملونقلی خود را با گرانی همه اقلام روزمره و سؤال مهم «فردا چه میشود؟» میگذرانند، با این اوصاف نباید به این زودیها نه منتظر تکمیل خط 6 باشند و نه برگشتن آب به چشمهعلی.