نوآوران آنلاین-مشروبات الکلی مسموم از بندرعباس تا بجنورد، کرج و بعد هم یاسوج و گچساران قربانی گرفت و خواندن آمارش یکی از کارهای ترسناک روزانه شد. آماری که خیال نداشت تمام شود و تن همه را لرزاند.
تخت های اورژانس بیمارستان شهید رجایی کرج جز یکی دو تا همه پر است. جایی که مسمومان الکل استان البرز آنجا بستری شده و چشم انتظارند حالشان خوب شود. مثل روز قبل از الکل. سرپرستار تا می شنود دنبال شان می گردم شماره تخت ها را پشت سر هم ردیف می کند: ۱۴، ۱۵، ۲۵، ۲۷ و…
شب قبل ۱۴ بیمار جدید آورده اند. درست زمانی که پزشکان بیمارستان فکر می کردند موج تمام شده و آرام گرفته است. نگاهی می اندازم به دورتا دور اورژانس و تخت هایی که شماره هایشان را سرپرستار خوانده است. بیشترشان جوان هستند و خانواده ها سراسیمه و نگران بالای سرشان این پا و آن پا می شوند و منتظرند دکتر برسد. سرپرستار می گوید بعضی هایشان مشکلات بینایی جدی پیدا کرده اند. می خواهم بروم سراغ یکی شان که می گویند مشکل بینایی اش جدی شده اما روی تخت خوابش برده است.
می روم به سمت دو تختی که می گویند از همین تازه واردها روی آن استراحت می کنند. روی یک تخت پسری جوان و بی قرار دراز کشیده و روی تخت دیگر دو نفرشان نشسته اند. علیرضا ۲۶ ساله مدام می نشیند و دراز می کشد و می گوید: «چرا چشم هایم تار می بیند؟ تا دیشب که این سرم ها را نزده بودید این طوری نبود.»
سرپرستار می گوید: «سم کم کم دارد خودش را نشان می دهد. باید تحمل کنی. بهتر می شوی.» آن دو نفر که روبه رویش نشسته اند دوستانش هستند. هر دو هم اسم شان حسین است. یکی ۲۱ساله و آن یکی ۲۲ ساله.
سه روز پیش در یک میهمانی مشروب خورده بودند. کنار ۴،۵ نفر دیگر و هرکدام چند لیتر. مشروب را از همان کسی خریده بودند که همیشه می خریدند، مثل همیشه. اما این بار همه چیز بهم ریخته بود. علیرضا می گوید: «۳ روز خواب بودیم. هیچی نخوردیم. یعنی بیدار می شدیم و چیزی می خوردیم اما همه را بالا می آوردیم و دوباره می خوابیدیم. گیج بودم، سرگیجه داشتم و هیچی نمی فهمیدم.»
بالاخره خانواده ها ترسیده بودند و بچه هایشان را رسانده بودند بیمارستان.
حسین ۲۱ ساله می گوید: «دیشب چشمم هیچی نمی دید. همه چیز را بالا می آوردم. الان ولی دید چشمم بهتر شده.» روی دستانش آنژوکت است و سرپرستار می گوید یک بار دیالیز شده تا حالش کمی بهتر شود اما حسین ۲۲ساله هنوز اجازه نداده دیالیزش کنند و می گوید حالش خوب است و می خواهد برود خانه. چشمانش نگران است و دو دو می زند. روی دستانش تا آرنج پر از خالکوبی است و پوست دست ها را نمی شود دید. می پرسم قبلاً هم حالت بد شده بود؟ می گوید: «نه هیچ وقت. بقیه دوستان مان که باهم میهمانی بودیم از ترس شان آمدند و تست دادند اما حال همه شان خوب بود. فقط ما سه تا این طوری شدیم.»
مادر علیرضا روبه روی تختش ایستاده و سعی می کند خیال پسرش را راحت کند که چشمش دوباره خوب می بیند. می گوید: «شما را به خدا بنویسید از این چیزها نخورند.» از علیرضا می پرسم خیلی وقت است مشروب می خوری؟ می گوید: «۱۰ سالی هست. تفریح نداریم خب. هیچ وقت هم حالم بد نشده. فقط یک بار دلم درد گرفت آن هم چون بیش از حد خورده بودم. من نشنیده بودم این طوری شده و در شهرهای دیگر هم همه مسموم شده اند وگرنه نمی خوردم.»
یک لکه خاکستری بزرگ چند تخت آن طرف تر محیا دراز کشیده و پرده های دور تختش را کشیده اند. شال سفیدش را هم روی سرش انداخته. روی رگ گردنش شالدون گذاشته اند تا دیالیزش کنند. ۲۶ ساله است و به گفته خودش از ۲ سال پیش مشروب می خورد. گاهی تنها و گاهی هم با دوستانش. این بار هم با دو دوست دیگر خورده اند. هر کدام ۲ لیتر: «پنجشنبه هفته پیش وقتی خودم خانه تنها بودم خوردم. یادم می آید زیاد حالم خوب نبود. حتی یک دفعه حالت تهاجمی پیدا کردم و تمرکز هم نداشتم. زیاد یادم نمی آید اما می دانم تا این حد حالم بد نشد و کمی که گذشت بهتر شدم. این بار با دوستانم بودیم و شب در خانه ما خوابیدند. حال شان اصلاً خوب نبود. حالت تهوع داشتند و گیج بودند. من هوشیار بودم و دوبار بردم شان درمانگاه اما آنجا گفتند آنفلوانزاست و سرم و آمپول زدند. برگشتیم خانه اما حال شان بد بود.»
دوستان محیا گاهی مثل آدم های عادی می نشستند و حرف می زدند و گاهی دوباره به همان حال بد می افتادند تا اینکه بالاخره حالتی شبیه تشنج پیدا می کنند و این حسابی محیا را می ترساند. وقتی اورژانس می رسد دوستانش دوباره می نشینند و می گویند حال شان خوب است!
حال محیا هم خوب نمانده و کم کم بد شده بود: «سرگیجه داشتم و بی حال بودم. حالت تهوع شدید هم داشتم اما قبلش آنقدر نگران دوستانم بودم که خودم یادم رفته بود. چشمم هم تار شده بود.»
میان حرف هایش پزشک می آید بالای سرش و پرونده اش را دوباره بررسی می کند و می پرسد چشمت چطور است؟ محیا می گوید روی چشم راستش یک لکه خاکستری بزرگ هست و می پرسد: «خوب می شوم؟» پزشک می گوید: «امیدواریم. درمانت تقریباً ۱۳ روز طول می کشد. دو سه روز اینجا و بعد هم در خانه.»
محیا می خواهد برود خانه اما پزشک مجابش می کند که بماند و نرود. وقتی پزشک می رود می پرسم از دوستانت خبر داری؟ می گوید: «نمی دانم. هیچ کس درست جوابم را نمی دهد. از هر کسی می پرسم، انگار دروغ می گوید.»
خودتان را به بیمارستان برسانید بیمارستان شهید رجایی مرکز تخصصی مسمومیت استان البرز است. برای همین مسیر اکثر کسانی که این روزها با الکل آلوده مسموم شده اند، به این بیمارستان ختم می شود. به گفته دکتر مرتضی غوغایی، رئیس بیمارستان، این دومین موج مسمومیت با الکل در البرز است.
اولی شهریور که ۳۰ بیمار داشته و ۲نفرشان فوت کردند و بیشترشان دیالیز شده اند. و این بار هم موج دوم: «موج دوم از ۲۹ یا ۳۰ شهریور شروع شد. تا به حال ۶۱ بیمار داشته ایم که ۳۰ نفرشان در بیمارستان مانده اند و بقیه یا خوب شده و رفته اند یا با رضایت خودشان مرخص شده اند یا فرار کرده اند.
چون یا خودشان توزیع کننده بوده اند یا به دوستان شان مشروب داده اند و می ترسیدند آنها مشکل جدی پیدا کنند و شکایت کنند. اما چون درمان شان کامل نشده ممکن است با حال بدتر دوباره به بیمارستان بیایند و این بار نشود کاری برایشان کرد. برای همین می گوییم هرکسی که بعد از مصرف مشروبات الکلی علائمی دارد باید سریع به مراکز درمانی مراجعه کند.» از ۳۱ نفری که در بیمارستان شهید رجایی مانده اند، ۴ نفر فوت شده و حدود ۲۰ نفر دیالیز شده اند.
کسانی که به بیمارستان آمده اند علائم متفاوتی داشته اند؛ از تهوع، استفراغ و درد شکم گرفته تا اختلال بینایی و تغییر سطح هوشیاری. البته دکتر غوغایی می گوید: «مسمومیت با الکل ممکن است تا ۲۴ یا ۴۸ ساعت بدون علامت باشد و به تدریج خودش را نشان دهد. برای درمان شان اگر نیاز داشته باشند آنها را دیالیز می کنیم که احتمال عوارض مسمومیت کمتر شود. اگر به موقع آمده باشند و مصرف شان کم باشد معمولاً با یک تا ۲ مرتبه دیالیز حال شان بهتر می شود در غیر این صورت ممکن است با این دیالیزها جواب نگیریم. در همین موج مریض هایی با حال بد در آی سی یو بستری و به دستگاه تنفسی وصل شدند.»
به گفته دکتر غوغایی از مشروبات الکلی آلوده نمونه گرفته شده و مشخص شده الکل صنعتی یا متانول داشته اند که کشنده است. او می گوید: «مصرف الکل در هر حالتی و به هر شکلی عوارض دارد و در بلند مدت مشکل ایجاد می کند اما اگر هم در فرآیند تولیدش اشکالی وجود داشته باشد ممکن است الکل صنعتی یا متانول ایجاد شود که مسمومیت ایجاد می کند. البته بحث سودجویی هم هست. مثلاً به مشروب داروهایی از بنزودیازپین ها مثل آلپرازولام یا حتی استامینوفن می زنند که اثرات خواب آور و گیج کننده بیشتری داشته باشد و بتوانند با قیمت بالا بفروشند. حتی شنیده ام مقدار کمی مرگ موش اضافه می کنند که حالت نشئگی یا گیجی ایجاد کند.»
به گفته او بیماران شان که با الکل مسموم شده بودند از ۱۷، ۱۸ ساله بوده اند تا ۵۰و چند ساله اما بیشترشان جوان و بین ۲۰ تا ۳۰ ساله بوده اند هرچند بسیاری از قربانیان از ترس به بیمارستان نمی آیند و در نهایت زمانی به بیمارستان مراجعه می کنند که ممکن است دیر شده باشد و عوارض آن برایشان ماندگار شود حتی مشکلات بینایی و کلیوی. بیمارستان را با هزار و یک سؤال ترک می کنم اما مدام این شعر سعدی در ذهنم می پیچد که «به راحت نفسی، رنج پایدار مجوی/ شب شراب نیرزد به بامداد خمار»