نوآوران آنلاین-از یک سو در بوق و کرنا می‌کنیم که قرار است «نقش رستم» را همراه با «نقش رجب» به پرونده‌ی جهانی شده‌ی تخت‌جمشید الحاق کنیم و از سوی دیگر مجوز پشت مجوز از دستگاه‌های رسمی و خصوصی است که برای منفعت‌طلبی‌ها تیشه به ریشه‌ی نقش رستم می‌زنند.
پاییز سال ۱۳۹۵ با طرح مسیر جدیدی برای عبور راه‌آهن از مقابل نقش رستم و حریم درجه یک تخت جمشید (پارسه) ارایه شد که براساس آن، فاصله‌ی راه‌آهن به حدود ۹۰۰ متری نقش رستم برسد، هر چند با دردسرهای فراوان و تعیین حریم برای نقش رستم، مسیری دورتر از آن فاصله‌ی تصویب شده کارها را به سرانجام رساند اما داستان نقش رستم به همان جا ختم نشد.
هر چند انتشار خبرهایی از حذف تیرهای برق از مقابل نقش رستم در سال ۱۳۹۲ قدری امیدها را به حفاظت از این محوطه‌ی ارزشمند بیشتر کرد، اما فعالیت ادامه‌دار شرکت گاز حتی بعد از کشف سازه‌ای جدید در۲۳ بهمن همان سال در حریم درجه‌ی یک نقش رستم و عبور تدریجی ماشین‌های سنگین شرکت گاز از نزدیک‌ترین نقطه‌ی این محوطه‌ی تاریخی برای اجرای طرح ملیِ انتقال گاز از جنوب به شمال کشور باز هم ناامیدی را بیشتر کرد.
اگر از تهدیدهای دیگر مانند ساخت کارخانه‌های مختلف و کندوی سیلوی گندم در حریم محوطه میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم بتوان راحت‌تر گذشت اما فرونشست زمین در اطراف نقش رستم و تخت جمشید به دلیل خشکسالی‌ها در طول حدود چهار سال گذشته تا امروز و ترک‌هایی که به کعبه‌ی زرتشت هم راه پیدا کردند، دلیلی بر اخطارهایی است که نمی‌گذارد پرونده‌ی الحاقی به یونسکو برسد.
و حالا در کنار آن همه هشدار مبنی بر فرونشست زمین در این محوطه‌ها، باز هم کشاورزان درست مانند قدم‌هایی که در نزدیکی تخت جمشید برای کشیدن آب از زمین برداشتند، این بار سراغ نقش رستم رفته‌اند.
بدون هیچ مانعی با مته به جان زمینِ نقش رستم افتاده اند
نخستین هشدار را محمد درویش - یکی از فعالان محیط زیست - در صفحه شخصی خود منتشر کرد، در شرایط تعطیلی ها برای کرونا، آن ها وقت گیر آورده‌اند. بعد از آن دو نفر از فعالان میراثی استان فارس برای بررسی وضعیت سراغ این محوطه رفته‌اند.
اسماعیل کهنسال - دانش‌آموخته تاریخ در مقطع کارشناسی ارشد - در گفت‌وگو با ایسنا، توضیح می‌دهد: متوجه شدیم در فضایی خارج از فنسِ میراث فرهنگی متعلق به نقش رستم و در حدود ۲۰۰ متری این محوطه‌ی تاریخی که زمین های کشاورزی قرار دارند ماشینی مستقر است که در حال حفر زمین برای ایجاد چاه آب است.
او با اشاره به صحبتی که با افراد در حال کار با مته‌ی سنگین در این محوطه داشته، می‌گوید: کارگران در حال کار که از صحبت‌هایشان به نظر می‌رسید مجوز وزارت نیرو را دارند، گفتند حدود یک هفته است که مشغول حفر زمین هستند و تا یکی دو روز دیگر کارشان در این منطقه به پایان می‌رسد.
این فعال میراث فرهنگی استان فارس، به وضعیت تعطیلی کشور برای قطع زنجیره‌ی انتقال ویروس کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: در این شرایط و در محوطه‌ای که به دلیل این نزدیکی با محوطه ی تاریخی نقش رستم اصلا اجازه حفاری ندارند، آن افراد حدود یک هفته است که در دل زمین حفاری می‌کنند و هیچ کس مانعی برای آن‌ها ایجاد نکرده است.
کهنسال ادامه می‌دهد: با توجه به صحبت‌هایی که پیمانکار و کارگر در حال کار مطرح می‌کردند به نظر می‌رسد آن‌ها مجوز خود را از وزارت نیرو گرفته‌اند، اما باز هم طبق شرایط برای تایید مجوز باید از میراث فرهنگی استعلام گرفته باشند، ولی هنوز مشخص نیست بر چه اساسی این افراد در این محوطه اقدام به حفر زمین کرده‌اند؟
هنوز باستان شناسان این بخش از نقش رستم را مطالعه نکرده اند
کامران فلاحی - باستان‌شناس و فعال میراث فرهنگی استان فارس - نیز در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: در کمال ناباوری در نزدیک‌ترین فاصله با نقش‌رستم که در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰۰ متر با این محوطه فاصله دارد، یعنی در نزدیک‌ترین نقطه به آرامگاه داریوش است، دستگاهی در حال حفر زمین است تا آب برای زمین‌های کشاورزان تامین کند.
او با اشاره به فعالیت‌های میراث فرهنگی که برای الحاق پرونده ثبت جهانی نقش رستم و نقش رجب به پرونده‌ی جهانی تخت جمشید انجام داده، ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد هر بار با منافع شخصی افراد، داستان ثبت جهانی این محوطه‌ی ارزشمند به عقب می‌افتد. بر اساس نامه‌ای که در دست داشتند اعلام کرده بودند با خشک شدن چاه آب قبلی، اجازه‌ی حفر چاه جدید را گرفته‌اند، آن هم در محوطه‌ای که نه تنها هنوز توسط باستان‌شناسان حفاری بررسی نشده، بلکه در هر قدم آن ممکن است یافته‌ای تاریخی بیرون بیاید، اما این سهل‌انگاری‌ها به راحتی می‌توانند نشانه‌های تاریخی زیادی را از بین ببرند.
وی با بیان این‌که حفاران چاه، از زیر مجموعه‌ی شرکتی بودند که پیمانکار وزارت نیرو است، می‌افزاید: خودشان توضیح دادند که یک هفته است در حال کار هستند و به محض رسیدن به آب، دست از حفاری می کشند.
فلاحی به مته‌ای که افراد حفار برای ایجاد چاه استفاده می‌کردند اشاره می‌کند و می‌گوید: معمولا در دشت که بافت زمین نرم‌تر است از مته‌های سبک و نرم‌تر استفاده می‌شود، اما هر قدر به طرف کوه نزدیک می‌شویم، چون بافت زمین سخت‌تر است باید از مته‌هایی که ضربه‌های سنگین‌تری به زمین می‌زنند، استفاده کرد و در شرایط کنونی نیز در این محوطه از نقش رستم از مته‌ی سنگین استفاده می‌شود. در واقع هر ضربه‌ای که به زمین وارد می‌کند می‌تواند روی آثار و نهشته‌های قرار گرفته در دل زمین اثر بیشتری بگذارد، درست مانند آسیب‌هایی که در زمان کشیدنِ ریل راه آهن در عرصه‌ی نقش رستم به این محوطه وارد کردند.