سرویس اجتماعی
عذرا فراهانی
قانون پنج فصلی "عفاف و حجاب" که برای مدت‌های طولانی در مسیر رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان معلق بود و پس از این که معاون حقوقی رئیس جمهور طرح "عفاف و حجاب" را تعلیق شده اعلام کرد، یکباره قالیباف رئیس مجلس از اجرایی شدن این قانون خبر داد. فارغ از انتقادات بسیاری که به درستی و به جا بیان شده، هر روز سؤالات جدیدی به ذهن خطور می‌کند که مسئولان امر باید پاسخگوی آن باشند. آیا این قانون قابلیت اجرایی شدن دارد و اجرای آن معضل “بد حجابی یا بی حجابی" را حل خواهد کرد ؟ یا بر عکس، اوضاع وخیم تر خواهد شد؟ این قانون ۷۴ ماده‌ای با تعیین مجازات‌های عجیب و غریب و اِعمال سخت گیری های تنش زا – خصوصاً برای بانوان – رسماً عرصه را بر همه آحاد جامعه تنگ تر کرده و باعث ایجاد هرج و مرج و بی نظمی، دعوت بخش گسترده‌ای از مردم به رو در رویی و ترویج خبر چینی علیه یکدیگر خواهد شد. این قانون هم چنین وظایف امنیتی بسیار پیچیده‌ای را برای تمامی وزارت خانه‌ها، معاونت های رئیس جمهور و سازمان ها و نهادهای عمومی و خصوصی و مدنی تعیین و آن ها را موظف به اجرا کرده تا "سبک زندگی اسلامی خانواده محور" و "فرهنگ عفاف و حجاب" را ترویج دهند. برای نشان دان عمق فاجعه به چند مورد از این قانون اشاره می‌کنم: ۱) فرماندهی "ناجا" مکلف است به ایجاد و تقویت سامانه‌های هوشمند شناسایی مرتکبان رفتارهای خلاف قانون با استفاده از انواع دوربین‌ها و هوش مصنوعی، شناسایی کانون‌های آسیب زا و پر خطر در حوزه "عفاف و حجاب" و عادی سازان رفتارهای خلاف عفت در فضای مجازی و معرفی به قوه قضائیه و.… ۲) تشویق رانندگان تپسی و اسنپ به بخشیده شدن جرایم رانندگی آن ها در صورت گزارش یک شهروند بی حجاب قلبت را به درد می‌آورد. ۳) تهدید کودکانِ ۹ تا ۱۵ سال منتقد حجاب، یا ارسال کننده موضوعات بی حجابی به شبکه های خارجی به جریمه و حبس در کانون اصلاح و تربیت. ۴) دوره های آموزش خانواده، به ویژه تعهد زوجین به یکدیگر به صورت حضوری . ۵) در فصل دوم این قانون جنجالی به آموزش "سبک زندگی اسلامی خانواده محور" بارها و بارها تأکید شده است. این دست موارد قبلاً متولیانی چون سازمان تبلیغات اسلامی (با بودجه‌ها کلان) داشته که اگر تا کنون نتوانسته اند این مهم را آموزش و ترویج دهند، مطمئن باشند این قانون هم به آن ها کمکی نخواهد کرد؛ چرا با قانون جدیدی قرار است وظایف شکست خورده خود را دو باره اجرا کنند؟ ۶) در این قانون وظایف بلند بالایی برای صدا و سیما تعیین شده تا تهیه و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی آن‌ها در جهت معرفی و "ترویج نماد ها و الگوهای سبک زندگی اسلامی خانواده محور" و پرهیز از ترویج تبرج روابط نا سالم الگوهای ضد خانواده باشد. صدا و سیمای جمهوری اسلامی سال هاست با تهیه و پخش برخی فیلم ها و سریال‌ها موضوع خیانت در روابط زناشویی، بی بند و باری، فرار از خانه، چند همسری و فساد را به بهترین وجه به تصویر کشیده است. ۷) در این قانون وظایفی هم برای شهرداری ها تعریف شده که یکی از آن ها ممانعت از واردات لباس ممنوعه است. واژه لباس ممنوعه یعنی چه؟! هر لباس یا هر شی به ذاته نمی‌تواند ممنوعه شناخته شود. نحوه استفاده از آن شی در شرایط خاص است که می‌تواند شی یا لباس را ممنوعه کند. مثل ممنوعیت پوشیدن لباس شنا در عرصه عمومی. ۸) در این قانون حتی رسانه ها اعم از مطبوعات، خبرگزاری‌ها، پایگاه‌های خبری و... هم از تهدید در امان نمانده‌اند. رسانه‌ها نمی‌توانند، اشخاصی را که در این زمینه پرونده قضایی دارند یا حتی خودشان به محکومیت خود معترف هستند را تا قبل از قطعی شدن حکم، آن ها را به نشست ها دعوت کرده یا از آن ها مصاحبه بگیرند. ۹) برای ستاد امر به معروف و نهی از منکر، علاوه بر وظایف و اختیارات قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر مصوب 23 فروردین 1397 و سایر قوانین، وظیفه دیگری تعریف شده است. آن هم صدور مجوز گروه های مردمی امر به معروف و نهی از منکرِ "زبانی و نوشتاری" برای مهاجرین یا اتباع بیگانه. یعنی پس از اجرای این قانون یک تبعه افغان، سوری، لبنانی، عراقی و... اجازه دارند زنان و دختران ایرانی را در خیابان امر به معروف و نهی از منکر کنند. باید از مسئولان سؤال کرد، آیا نسخه های پیشینِ تان برای بیماری‌ها و بحران های فرهنگی و مذهبی که جامعه ایرانی را فرا گرفته تا کنون کار ساز بوده. کدام مشکل را حل کرده و کدام بحران را بهبود بخشیده است؟