نوآوران آنلاین-اگر اول صبح و موقعی که خورشید هنوز بالا نیامده است، گذرت به سمت بیمارستان های امام خمینی(ره) و شریعتی در تهران بیافتد، افرادی را می بینی که روی چمن های اطراف و پیاده روهای این دو بیمارستان خوابیده اند. برخی زیرانداز دارند و عده ای روی تکه ای کارتن دراز کشیده اند.
البته حالا که هوا خوب است، اقامت شبانگاهی در فضای باز آزار دهنده نیست. اما، با سرد شدن هوا، مشکلات این افراد که همگی همراهان بیماران بستری در این دو بیمارستان هستند، دو چندان می شود.
این واقعیت را نمی توان کتمان کرد که اجرای طرح تحول سلامت هم نتوانسته از مراجعه بیماران شهرستانی به تهران جلوگیری کند. زیرا، کمبودهای درمانی در شهرستان ها، همچنان خودنمایی می کند و از همین رو، بیماران از اقصی نقاط کشور، راهی پایتخت می شوند. مسافرتی که دشواری های خاص خودش را دارد.
ساعت ۶ صبح یکی از روزهای تیر ماه ۹۷، برای گرفتن نوبت ماموگرافی روانه بیمارستان امام(ره) می شوم. وقتی داشتم اتومبیل را در بلوار مجاور بیمارستان پارک می کردم، مرد میانسالی را دیدم که روی یک تکه کارتن در پیاده رو دراز کشیده بود. بدون هیچ مزاحتمی، به سمت بیمارستان رفتم، اما یک ساعت بعد همان مرد را در فضای داخلی بیمارستان دیدم و دو سه دقیقه ای با او هم کلام شدم.
از یکی از شهرستان های استان لرستان برای درمان دختر ۱۸ ساله اش آمده است. آنطور که او گفت، پزشک Doctor متخصص بیماری دخترش در آن شهرستان نبوده و لاجرم وقتی به خرم آباد می رود، به او توصیه می کنند که به تهران بیاید. حالا دو روز است که شب ها را در اطراف بیمارستان صبح می کند.
وقتی وارد محوطه بیمارستان امام خمینی شدم، نگاهم به افرادی دوخته شد که روی صندلی های آهنی محوطه بیمارستان، بر روی یک پتو یا کارتن دراز کشیده بودند. تعداد این افراد که همگی همراهان بیماران هستند، کم نیست.
با طلوع آفتاب و قبل از اینکه کادر بیمارستان بیایند، از جا بلند می شوند و صبحانه ای می خورند. بعضی ها فلاکس در دست و برخی هم، از بوفه بیمارستان، چای و کیک می خرند. بعضی ها هم از نانوایی بیرون بیمارستان، نان تهیه می کنند و در آلاچیق های سنگی بیمارستان سفره صبحانه پهن می کنند.
اینجا می توان هموطنانی را دید که هر کدام با انبوهی از مشکلات مالی، بار سفر بسته و راهی تهران شده اند تا شاید بیمارشان اینجا درمان شود. اغلب این افراد از خدماتی که در بیمارستان های محل زندگی خود دریافت می کنند، رضایت ندارند و لاجرم، سختی سفر به پایتخت و کارتن خوابی در جوار بیمارستان را بخاطر بیمارشان به جان می خرند.
رفت و آمدهای بیماران شهرستانی به دو بیمارستان امام خمینی(ره) و شریعتی به عنوان شلوغ ترین مراکز درمانی پایتخت، باعث شده تا شرایط برای اسکان همراهان بیماران بستری در این دو بیمارستان، با مشکلات و دشواری هایی همراه شود. زیرا، اکثریت مراجعان شهرستانی، از اقشار کم درآمد و محروم جامعه هستند که توان پرداخت هزینه اقامت در هتل یا مسافرخانه را ندارند. از همین رو مجبورند شب ها را یا در اتومبیل شخصی صبح کنند و یا اینکه در اطراف و محوطه این بیمارستان ها، استراحت کنند. مشکلی که مسئولان وزارت بهداشت، نسبت به آن واقف بوده و سعی کردند با ساخت «همراه سرا»، این مشکل را تا حدودی حل کنند.
بر همین اساس، همراه سرای جوادالائمه(ع) در نزدیکی بیمارستان امام خمینی(ره)، احداث و دو سه سالی است که مورد استفاده بیماران شهرستانی قرار می گیرد. اما، نکته مهم این است که ظرفیت این همراه سرا، با تعداد متقاضیان همخوانی ندارد.
همراه سرای جوادالائمه (ع) در ۴ طبقه و ۱۱۲ تخت به منظور پذیرایی از همراهان بیماران شهرستانی بستری در مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره)، شریعتی و البته دیگر مراکز درمانی دولتی که بیشترین مراجعه بیماران شهرستانی را دارد، به همراهان بیماران سرویس می دهد.
بر اساس تصمیم وزارت بهداشت، فرآیند شناسایی و معرفی بیماران تعریف شده است و مددکاری مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره)، مرکز طبی کودکان و شریعتی در صورت شناسایی و احراز صلاحیت همراهان کم بضاعت و شهرستانی با تکمیل معرفی نامه همراهان را به این مکان هدایت می کنند. مدت اقامت نیز به فراخور وضع بیمار و طول درمان و تعدد مراجعه قابل تنظیم است.
روزانه هزاران بیماران شهرستانی از اقصی نقاط کشور به تهران می آیند تا بتوانند از خدمات درمانی پایتخت استفاده کنند، زیرا، بر اساس ادعای این بیماران، مراکز درمانی آماده ارائه خدمات به بیماران در شهرستان ها، از کمبود پزشک متخصص، تجهیزات و...، رنج می برند. از همین رو، مجبورند سختی سفر از دور دست ها را تحمل کنند. این در حالی است که وزارت بهداشت در سال های اخیر، بر تعداد بیمارستان های جدیدالتاسیس افزوده است.
بیمارستان امام خمینی(ره) به عنوان بزرگ ترین مرکز درمانی کشور، دارای بخش ها و زیرمجموعه های متعددی است. از جمله، مراکز تشخیص و درمان سرطان، مرکز طبی کودکان و...، از همین رو، بیشترین بار مراجعه به این مرکز درمانی را، بیماران شهرستانی کم بضاعت تشکیل می دهند. در همین حال، بیمارستان شریعتی نیز به عنوان یک مرکز درمانی تخصصی در بیماری های گوارش و کبد، قلب Heart و...، به عنوان یکی دیگر از مراکز درمانی پایتخت تلقی می شود که با حجم زیادی از مراجعات بیماران مواجه است. در کنار این دو بیمارستان، می توان به بیمارستان قلب شهید رجایی، بیمارستان سینا، بیمارستان فوق تخصصی چشم پزشکی فارابی و...، نیز اشاره داشت که با موجی از بیماران شهرستانی مواجه هستند.
موضوع ساخت همراه سرا در جوار بیمارستان های بزرگ تهران، در سال ۹۴ مطرح شد و اینگونه بود که همراه سرای جوادالائمه در نزدیکی بیمارستان امام(ره) احداث گردید. به دنبال آن، همراه سرای بیمارستان قلب شهید رجایی نیز به بهره برداری رسید.
البته مهمانسرای بیمارستان قلب شهید رجایی، متفاوت از همراه سرای جوادالائمه است. مهمانسرای چند منظوره بیمارستان قلب شهید رجایی در پنج طبقه اقامتی، ۷۰ اتاق و یک سالن همایش و اجتماعات، به نوعی در قالب هتل چهار ستاره است که با حمایت مالی یکی از خیرین کشور و همیاری پزشکان متخصصان، هیات امنا و انجمن خیریه قلب ایران در ضلع غربی بیمارستان قلب و عروق شهید رجایی تهران با هدف اسکان همراهان بیماران بستری و نیازمند بنا شده است.
جذب بیمار خارجی و برگزاری همایش های علمی اهداف دیگر ساخت این مجموعه است که می تواند به تامین و حمایت های مالی برای نگهداری آن کمک کند. پنج طبقه که هر طبقه دارای ۱۶ اتاق دو و سه تخته است و سالن همایش با ظرفیت۶۰۰ نفر از بخش های این مهمانسرا است.
مجموع هزینه های انجام شده این پروژه بالغ بر ۱۵ میلیارد تومان بوده که حدود ۹ میلیارد آن توسط خیر تبریزی و باقی به صورت قرض الحسنه از پزشکان و متخصصان بیمارستان قلب شهید رجایی تامین شده است. ساخت این پروژه از سال ۱۳۹۱ آغاز و اکنون به صورت هیات امناء مستقل از بیمارستان اداره می شود.
حالا که هوا گرم و البته قابل تحمل برای شب خوابی در اطراف بیمارستان های شلوغ تهران است، اما با فرا رسیدن فصل سرما، قطعا مشکلات همراهان بیماران شهرستانی، دو چندان خواهد شد.