نوآوران آنلاین- بازار نوآفرین جدیدترین بازار فرابورس است که به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، افراد و نهادهایی اشاره دارد که در زمینه نوآوری و کارآفرینی فعالیت می‌کنند. این بازار شامل استارتاپ‌ها، سرمایه‌گذاران، شتاب‌دهنده‌ها، مراکز تحقیق و توسعه و سایر ارکان مرتبط با ایجاد و رشد کسب‌وکارهای نوآورانه است.
در بازار نوآفرین، ایده‌های جدید به محصول یا خدمت تبدیل می‌شوند و تلاش می‌شود تا نیازهای جدید مشتریان شناسایی و برآورده شوند. این بازار به دلیل پویایی و تغییرات سریع خود، فرصتی مناسب برای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد تا بتوانند از روندهای جدید بهره‌برداری کنند.
علی مهدوی پارسا، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار روزنامه نوآوران بیان کرد: در بازار سرمایه خدمات متنوعی به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود که این خدمات به تامین مالی از طریق روش‌های بدهی و سرمایه تقسیم می‌شود.
در قسمت بدهی انواع اوراق بهادار اسلامی کار تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توانند انجام دهند و از جمله تامین مالی جمعی که در تامین مالی خرد تا ۲۵ میلیارد تومان استفاده می‌شود.
در قسمت سرمایه‌ای هم بازار نوآفرین که با ارتقای دستورالعمل قبلی بازار شرکت‌های کوچک و متوسط شکل گرفته امکان پذیرش شرکت‌های کوچک و متوسط در تابلوی رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان در تابلوی دانش بنیان برای شرکت‌ها فراهم شده است.
این شرکت‌ها می‌توانند همانند شرکت‌های بزرگ و عظیم اقتصادی در تابلوی بازار سرمایه (فرابورس) قرار بگیرند و از مزیت‌های معاملاتی استفاده کنند و همچنین اقدام به جذب سرمایه داشته باشند که این ظرفیت خوب برای ایجاد رقابت بین شرکت‌های کوچک و بزرگ فراهم می‌کند و در حال حاضر عمده ابزار مالی کلاسیک که در دنیا برای شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد با راه‌اندازی بازار نوآفرین برای این شرکت‌ها فراهم کرده‌ایم.
روند جدید جهانی در بازارهای مالی، ابزار مالی غیرمتمرکز و روندهای اقتصاد دیجیتال است که در این حوزه ابراز امیدواری می‌شود که در ۵ سال آینده بسیاری از ابزارهای مالی غیرمتمرکز از جمله توکنایز کردن دارایی‌ها و تبدیل دارایی‌ها به توکن و سایر ابزارهای مالی غیر متمرکز که در حال شکل گرفتن در دنیا است را در ایران خواهیم داشت.
در این راستا نهادهای مالی مثل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان بورس به دنبال این هستند که مقررات این حوزه را بنویسند و امیدوار هستیم توکن در چند سال آینده به‌عنوان یک اوراق بهادار شناسایی شود که این خود می‌تواند تحول عظیم در این زمینه ایجاد کرده و باعث شکل‌گیری و انتشار ابزارهای مالی جدید در قالب توکن باشد.
روح الله ابوجعفری، عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فناوری نیز در گفتگو با خبرنگار روزنامه نوآوران بیان کرد: از نظر اقتصادی مسئله مهم هر شرکتی بازار است و بعد از اینکه توانست بازار خود را پیدا کند باید در جهت توسعه بازار و پاسخگویی نیاز مشتری تلاش کند.
مسئله جدی که همیشه برای شرکت‌های دانش بنیان وجود داشته این بوده که به دلیل اینکه چون موضوع و محصولات و مدل کسب و کار این شرکت‌ها جدید است و فرایند سنتی بررسی پذیرش شرکت‌ها در بورس را ندارند در نتیجه سال ها طول می‌کشد تا به استانداردها رسیده و وارد بورس شوند.
بازار نوآفرین یک مسیر میانبر برای شرکت‌های دانش بنیان است زیرا هم هیئت پذیرشی که شکل گرفته متشکل از متخصصین این حوزه هستند و هم شرایطی که در دستورالعمل پذیرش بازار نوآفرین است به شدت شرایط را تسهیل می‌کند. در نتیجه طوری در کنار هم قرار گرفته شده که چه از نظر میزان سرمایه ، چه از نظر سودآوری و چه از نظر فرایندهای مدل کسب و کار یک مسیر سبز برای ورود شرکت‌های دانش بنیان به بازار سرمایه باشد.
غلامعلی میرزایی منفرد حقوقدان بازار سرمایه در خصوص مبنای قانونی و حقوقی پذیرش شرکت‌های دانش بنیان در بازار سرمایه به خبرنگار ما گفت: آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات به‌منظور تکمیل چرخه سرمایه‌گذاری خطرپذیر و امکان استفاده شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان از بازار سرمایه، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است نسبت به تعیین و تسهیل سازوکار عرضه سهام شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار فرابورس، دستورالعمل‌های اجرایی لازم را تهیه و ابلاغ نماید.
متعاقباٌ دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید که شرایط حاکم بر این بازار را تبیین کرده است.
اركان پذیرش عبارتند از متقاضی پذیرش، مشاور پذیرش، متعهد خرید، حسابرس مستقل و بازرس قانونی متقاضی پذیرش، مشاور عرضه، مشاور حقوقی متقاضی پذیرش كه مطابق با مفاد موضوع ماده ۲۳ مكرر این دستورالعمل جهت انجام تكالیف مقرر در این دستورالعمل در فرایند پذیرش اوراق بهادار متقاضی پذیرش در فرابورس، مشاركت می‌كنند.
پذیرش سهام در بازار نوآفرین در دو تابلوی «رشد» و «دانش‌بنیان» انجام می شود. تابلوی دانش‌بنیان را شركت‌های دانش‌بنیان ، شركت‌های خلاق ، شركت‌های فناور و شركت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال تشکیل می دهند. تابلوی رشد شامل سهام شركت‌های سهامی عام موضوع تبصره ۲ ماده ۹ مكرر دو این دستورالعمل و شركت‌های پذیرش‌شده در تابلوی دانش بنیان كه حسب مورد مجوز دانش بنیان، فناور یا خلاق خود را حسب اعلام مراجع مربوطه یا شرایط «فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال» موضوع بند ۳۱ماده ۱ این دستورالعمل از دست داده‌اند.
هیأت پذیرش بازار نوآفرین به منظور بررسی شرایط موضوع ماده ۹ مكرر و اخذ تصمیم نسبت به پذیرش اوراق بهادار در بازار نوآفرین و همچنین لغو پذیرش آنها تشكیل می‌شود.
هیأت مذكور دارای پنج عضو مدیرعامل فرابورس ، یك نفر شخص حقیقی با تخصص در حوزه محصولات و خدمات دانش‌بنیان به پیشنهاد معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و تأیید هیأت مدیره فرابورس، یك نفر شخص حقیقی با تخصص مالی و یا حسابداری آشنا با شركت‌های دانش‌بنیان به انتخاب هیأت مدیره فرابورس ، یك نفر شخص حقیقی با تخصص حقوق و آشنا با شركت‌های دانش‌بنیان به انتخاب هیأت مدیره فرابورس و یك نفر شخص حقیقی با تخصص در حوزه كسب و كار دانش‌بنیان به انتخاب مدیرعامل فرابورس است.
در صورت رد درخواست، متقاضی پذیرش می‌تواند تا ۱۰ روزكاری پس از تاریخ ابلاغ رد خواست، مراتب اعتراض خود را كتباً به فرابورس اعلام نماید. درخواست متقاضی پذیرش به همراه اظهارنظر فرابورس در اولین جلسه هیأت پذیرش بازار نوآفرین و بدون حضور متقاضی پذیرش مطرح و در خصوص آن تصمیم گیری خواهد شد.
رای هیأت پذیرش بازار نوآفرین حسب مورد قطعی و لازم الاجراست. در صورت رد درخواست پذیرش اوراق بهادار توسط هیأت پذیرش بازار نوآفرین، متقاضی پذیرش می‌تواند مراتب اعتراض خود را كتباً حداكثر ظرف مدت ۱۰ روز كاری پس از ابلاغ تصمیم هیأت پذیرش بازار نوآفرین به دبیرخانه هیأت مدیره سازمان اعلام كند. رأی هیأت مدیره سازمان در خصوص بررسی مجدد موضوع یا تأیید نظر هیأت پذیرش بازار نوآفرین، برای متقاضی پذیرش، هیأت پذیرش بازار نوآفرین و فرابورس لازم‌الاجراست.
مدیرعامل فرابورس موظف است در صورت لغو مجوز دانش بنیان، نوآور یا خلاق حسب اعلام مراجع مربوطه یا از دست دادن شرایط «فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال» موضوع بند ۳۱ ماده ۱ این دستورالعمل، این موضوع را در نخستین جلسه هیأت پذیرش بازار نوآفرین مطرح كند تا هیأت مزبور در خصوص انتقال شركت به تابلوی رشد و یا لغو پذیرش شركت از بازار نوآفرین تصمیم‌گیری كند.
زهرا مالمیر - روزنامه نوآوران